Force-feedback in Flightsim

Voor race simmers is het al jaren gebruikelijk een stuur en soms zelfs ook pedalen met zg. forcefeedback. Goedkope stuurtjes (bijv. van Logitech of  Thrustmaster) kosten dan vanaf 3- tot €400 maar de wat betere al gauw €1000 en meer. Directdrive motors in de hardware geven dan de effecten van de wielen en de aandrijving, afhankelijk van de kwaliteit van de unit, al dan niet levensecht door aan het stuur.

De meeste race software ondersteund ook al jarenlang in het (race) programma zelf de aansturing van die hardware. Ook hier doet het ene programma het beter dan het andere maar inmiddels zitten toch wel alle race programma’s op een behoorlijk hoog feedback niveau. Met name Logitech en Trustmaster hebben wel relatief betaalbare flightsim hardware maar alles helaas nog steeds volledig zonder forcefeedback.

Ook voor ons flightsim hobbyisten is er echter goed nieuws de ontwikkeling van de hardware units van voetpedalen, joysticks en Yokes is in volle gang. Op FSWweekend waren veel nieuwe producten al zichtbaar, sommige al leverbaar. “Probleem” is echter dat de bekende flightsim software zoals DCS, MSFS, XPlane etc. deze feedback echter nog niet of nauwelijks “native” ondersteund. De ontwikkelaars zijn daarbij vooralsnog dus aangewezen op het ontwikkelen van eigen software en/of apart leverbare software zoals Simhub, HFS, ForceFeel Control  en/of Simshaker. Ook de verdere ontwikkelingen van zg. beweegbare stoelen (6DOF) om te racen en/of te vliegen bijv. van next level racing gaat hard. Deze laatste bevinden zich echter nog in een prijsbereik die voor de meeste van ons nog niet is weggelegd want meerdere duizenden euro’s. E.e.a. geeft echter wel hoop dat de ontwikkelaars van flightsims dergelijk feedback gegevens wel makkelijker uitleesbaar gaat maken en/of ook zelf gaan inbouwen.

Op FSweekend heeft deze redacteur een aantal (nieuwe) units kunnen bezichtigen, en meer info kunnen verkrijgen.

Flitesim

Heeft al jarenlange hoge kwaliteits producten voor flightsim programma’s. Behalve forcefeedback hardware maken ze ook radio’s en navigatie device’s zoals de g1000 en 3000 en andere cockpit apparatuur. De prijzen van hun Yoke en rudder-pedals zijn echter ook relatief hoog. De hardware is echter net als hun recent vernieuwde software versie 3 van hoge kwaliteit. De CL60 Yoke is al leverbaar en kost 900dollar (daar komt dan natuurlijk nog wel BTW bij) de rudders zijn alvast voor te bestellen voor 1800 dollar en de unit wordt dan deze zomer (vanaf april?) geleverd. De units waren aanwezig op de stand van Flitecom tijdens FSweekend en zagen en voelde erg goed aan.  Deze redacteur heeft lang geleden al eens zelf echt mogen vliegen in een Cessna 172 lesvliegtuig en ja de yoke en de pedalen geven net als een autostuur feedback terug van wat het vliegtuig doet. Dus als de software dat goed emuleert zal dat zeker meerwaarde hebben. Meer info hier. Als we de Youtubers mogen geloven is de emulatie software van flitesim al behoorlijk goed, maar echt goed uitgeprobeerd heeft deze redacteur dat op FSWeekend echter niet!

WinWing

Was dit jaar voor het eerst met een grote stand aanwezig op FSweekend en showde al hun bestaande en nieuwe producten. Vooral hun nieuwe MCDU, FCU en EFIS units waren ook elders al volop aanwezig op de beurs en gaan blijkbaar als warme broodjes over de toonbank, kan ook bijna niet anders voor die prijzen van slechts een paar honderd euro. Helaas voelen ze wel wat plastic-achtig aan. Maar ze werken uitstekend.

Een forcefeedback joystick is in ontwikkeling en zag er erg indrukwekkend uit. De kracht die geleverd kan worden varieert van 20 tot zelfs 120 nm en tijdens een try out tijdens het weekend, kreeg deze redacteur daar dan ook geen beweging meer in.  De software was echter nog niet klaar en NIET aanwezig of te testen. Dee kracht werd nu ingesteld met een aparte schuifregelaar.  Helaas is de unit wel erg zwaar en wat lomp dus als je geen flighsim stoel hebt waar je die naast kunt monteren zien we deze nog niet zo snel aan je buro hangen hoewel het natuurlijk wel kan.

Vooral voor helikopter vliegen heeft een Forcefeedback joystick echt wel meerwaarde je voelt dan de weerstand net zoals in een echte heli en nog belangrijk als je hem loslaat blijft die in de stand staan en veert die NIET terug, ook dat net zoals in een echte heli. Deze redacteur heeft echter nooit in een heli gevlogen, dus moet dat voor waar aannemen 😉 Moderne vliegtuigen vliegen zoals dat zo mooi heet met een “flybywire” joystick dus of en hoe die dan feedback geeft weten we niet, maar niet veel lijkt ons….. Jet vliegers geven echter aan dat ze wel degelijk feedback krijgen van hun joystick in het vliegtuig, dus wie weet…..

De force feedback  joystick gaat in de lichtste versie (tot 20Nm) 415 dollar kosten.

Wanneer de unit op de markt komt is niet duidelijk waarschijnlijk echter pas volgend jaar…..Overigens heeft WinWing ook een nieuwe flightsim joystick met alleen vibratie effect  (zo’n beetje zoals de Xbox controller dat ook heeft) en die kost slechts 60 dollar.

Een Forcefeedback rudder unit van hun hebben we op FSWeekend niet kunnen ontdekken, hoewel de medewerker wel aangaf dat men daar zeker over denkt en er op de site ook al een plaatsje over te vinden. De Airliner yoke met forcefeedback was overigens wel te vinden op de stand, maar niet werkend…

Meer info over al hun producten hier. 

Moza

Moza is vooral bekend van race-sim direct drive stuurtjes en pedalen etc. maar heeft sinds afgelopen najaar ook flightsim hardware in de levering.

Hun Forcefeedback joystick geeft in de base max 12Nm feedback en is leverbaar met verschillende joysticks, waaronder een Airliner en F16 de base kost €600 de f16 joystick €190, daar komt dan nog een buroclamp van €60 bij maar dan ben je ook compleet.

E.e.a voelt echt professioneel aan en de unit is ook qua afmetingen bescheiden en goed te monteren aan je buro maar natuurlijk ook naast of op je flightsim stoel mocht je die een bezitten. De software is al redelijk door ontwikkeld en werkt naar behoren. Verbeteringen daarbinnen zijn echter nog wel mogelijk want lang niet alle effecten werken al even goed.

Nieuw van MOZA is hun Forcefeedback Yoke. De Yoke base unit gaat €769 koste, gebruikt dezelfde software  en het voorlopig enige Yoke Cessna model wat daarop past nog eens €159. Op FS weekend echter geen spoor van deze units. Dus voorlopig moeten we het doen met hun verkoop site  of de filmpjes op youtube. Bijv. deze.